Soorten en merken

Grain whisky

Grain whisky (graanwhisky) is gestookt uit om het even welke graansoort of een combinatie van graansoorten. Bijvoorbeeld tarwe, rogge, gerst of mais.

Malt whisky

Malt whisky is whisky die uitsluitend is gestookt uit gemoute gerst en niet uit andere graansoorten.

Single malt whisky

Tegenover de blended whisky's staan de single malt whisky's, die bestaan uit whisky's afkomstig van één distilleerderij. Deze whisky's hebben vaak een wat meer uitgesproken smaak; bijvoorbeeld de whisky's uit het westen van Schotland kenmerken zich door een zilte, jodium-achtige smaak. Single malts worden gedistilleerd in koperen potketels. Tijdens het bereiden past men de techniek eesten toe, waarbij de gemoute gerst wordt verhit door de warmte en rookgassen van een vuur dat vaak met een deel turf gestookt wordt. Deze turf of juist het ontbreken ervan heeft een sterke invloed op de uiteindelijke smaak van de whisky.

Het maken van single malt whisky is niet enkel voorbehouden aan Schotland. Ook in andere landen wordt single malt whisky gemaakt, bijvoorbeeld in Japan, Brazilië, Frankrijk, Canada, India, Nieuw-Zeeland, op Tasmanië en zelfs in Nederland en België. In Wales wordt sinds kort weer single malt whisky gemaakt, nadat de whisky-industrie daar 100 jaar had stilgelegen. De naam van deze whisky is Penderyn.

Het volgens velen ideale whiskyglas voor een single malt is een niet al te groot tulpvormig glas op een voetje. Het glas is dan klein genoeg om de geur niet al te snel te laten vervliegen, en groot genoeg om ook de neus mee te betrekken bij het nuttigen van de whisky. Het cognacglas voldoet over het algemeen ook prima. Een single malt drinken uit een tumbler is volgens sommige kenners not-done: de tumbler is geschikt voor whisky on the rocks (met ijs), en volgens hen dus niet voor een single-malt. Overigens zijn er ook single-malt-distilleerderijen die kleine rechte glazen verkopen met hun logo er op.

Het toevoegen van een of enkele druppels water zet een proces in gang dat de geur beter vrijmaakt, en de smaak wat verzacht. Te veel water is echter niet aan te raden, omdat de kou ervoor zorgt dat de smaaksensatie minder wordt. Echter dient een ieder op zijn of haar manier te genieten van whisky. Volgens distilleerders maakt het niet uit hoe je geniet, als je maar geniet.

Blended malt whisky

Blended malt is samengesteld uit malt whiskies uit verschillende distilleerderijen. Deze categorie werd vroeger ook "pure malt" of "vatted malt" genoemd. De bekendste voorbeelden hiervan zijn Johnnie Walker Green Label en Nikka Black Label.

The Scotch Whisky Association heeft in februari 2005 nieuwe richtlijnen aan haar leden uitgegeven. Daarin staat dat vatted of pure malts in het vervolg allemaal blended malts moeten worden genoemd.

Blended whisky

malt whisky's en graanwhisky's. Op deze manier verkrijgt men een heel complexe smaak. Een belangrijke reden waarom er zoveel blended whisky wordt gedronken is dat graanwhisky snel en goedkoop geproduceerd kan worden. Op deze manier kan men makkelijk aan de grote vraag naar whisky voldoen. De blended whisky's beslaan zo'n 95% van de whiskymarkt.

Er bestaat in Schotland maar één distilleerderij die een single blended whisky maakt, dit is Loch Lomond waar zowel malt als grain whisky wordt gemaakt.

Scotch whisky

Scotch whisky is de officiële benaming voor whisky afkomstig uit Schotland zoals die is vastgelegd in de Europese wetgeving.

Voor de Schotse malt whisky zijn er vier whiskygroepen die worden ingedeeld naar de geografische ligging van de distilleerderij:

Highland malt; van de hooglanden boven de lijn Dundee-Greenock
Lowland malt; uit het gebied ten zuiden van deze lijn
Islay malt; van het eiland met die naam
Campbeltown malt; van stokerijen op de Mull of Kintyre, dat is het Zuid Westelijke gebied van het schiereiland Kintyre in Zuid West Schotland.

De Highland regio is erg groot en wordt vaak verder onderverdeeld in:

Northern Highlands
Western Highlands
Eastern Highlands
Speyside, in deze regio ligt de hoogste concentratie distilleerderijen.
Islands (Arran, Mull, Jura, Skye, Orkney)

Zie ook

Lijst van Campbeltown single malts
Lijst van Highland single malts
Lijst van Island single malts
Lijst van Islay single malts
Lijst van Lowland single malts
Lijst van Speyside single malts

Ierse whiskey

Twee belangrijke verschillen met Schotse whisky zijn, dat de Ierse whiskey (behalve de Connemara Whiskey) geen rooksmaak heeft doordat de mout niet met turf wordt geëest, en dat de whiskey drie keer wordt gedistilleerd. Als grondstoffen worden tarwe, haver en rogge gebruikt. Het distilleren geschiedt in zowel pot- als in kolomketels.

Een uitzondering op de gebruikelijke Ierse whiskey vormt Connemara Single Malt Irish Whiskey. Deze whiskey wordt gemaakt van gerst, wordt slechts tweemaal gedistilleerd en men gebruikt wel turf bij het eesten. Hierdoor krijgt deze whiskey een zeer Schots karakter.

Bekende Ierse blended whiskeys zijn:

Crested Ten
Inishowen
Jameson
Midleton Very Rare
Paddy Old Irish Whiskey
Tullamore Dew
Power's
Clontarf Black

Bekende Single Malts zijn:

Bushmills (maakt ook blended whiskeys)
Connemara
Locke's 8 Year Old
Tyrconnell
Red Breast
Clontarf

De Ierse whiskey wordt ook gebruikt als onderdeel van de Irish coffee.

Bourbon whiskey

Bourbon, whiskey afkomstig uit de VS, kenmerkt zich door het recept van het beslag. Straight bourbon wordt geproduceerd van minimaal 51% maïs, Straight rye van minimaal 51% rogge. Bourbon wordt tweemaal gedistilleerd. De eerste maal in een zogenaamde "beer still", de tweede maal in een "doubler". De naam Bourbon mag uitsluitend gebruikt worden voor Amerikaanse whiskeys die ten minste twee jaar gerijpt hebben in geblakerde eikenhouten vaten en waarvan de mashbill (het recept) ten minste 51% maïs bevat. Staat er echter 80% of meer maïs op de mashbill dan moet de whiskey "Straight Corn Whiskey" worden genoemd. Wanneer de whiskey ten minste een jaar en een dag in Kentucky heeft gerijpt, mag deze whiskey "Kentucky Bourbon" worden genoemd. Bourbon kan overal in de VS worden gemaakt. Er wordt bijvoorbeeld ook bourbon gemaakt in onder andere Virginia (Virginia Gentleman). Het bekende whiskeymerk "Jack Daniel's", afkomstig uit Tennessee, is volgens de letter van de wet ook bourbon. Maar omdat deze whiskey voor het rijpen door een drie meter dikke laag houtskool van esdoorn wordt gefilterd,"charcoal mellowing" genoemd, werd, om zich te onderscheiden van de andere (Kentucky) bourbons, de naam 'Tennessee Whiskey' in het leven geroepen, naar de staat waar de distilleerderij staat. Er is nog een andere distilleerderij in Tennessee die dit proces toepast: George Dickel.

Canadese whisky

Canada had ooit een bloeiende whisky-industrie met veel kleine distilleerderijen. Toen de Canadese overheid in de tweede helft van de 19e eeuw hoge belastingen ging heffen, konden alleen de grote distilleerderijen overleven. Ook werd het maken van whisky erg streng gereguleerd. De meeste Canadese whisky's die nu nog op de markt zijn, zijn blends, gebaseerd op whisky gemaakt uit maïs. Het wordt toegestaan om tot 9,09% andere dranken toe te voegen om de gewenste smaak te verkrijgen. Dit kan van alles zijn, van rum tot cognac.